Maharashtra’daki Taloja Merkez Hapishanesi yetkilileri, bir başka “cezai ihmal” eyleminde daha bulunarak, Bhima Koregaon – Elgar Parishad davasının sanıklarından ve önde gelen bir aktivist olan Vernon Gonsalves’in tıbbi tedavisini geciktirdi.
65 yaşındaki Gonsalves 30 Ağustos’ta ateşlenerek hastalandı ve durumu giderek kötüleşmesine rağmen neredeyse bir hafta boyunca hapishanede sadece parasetamol ve antibiyotiklerle tedavi edildi. Uzun süren girişimlerden sonra 7 Eylül’de JJ hastanesine götürüldü ve oksijen desteği verildi. Ancak, tedavisine devam etmek yerine, durumunun kötüleşmeye devam ettiği hapishaneye geri getirildi. Ancak avukatı ve eşi Susan Abraham mahkemeye başvurup bir karar aldırdıktan sonra hapishane yetkilileri onu nihayet JJ hastanesinin acil servisine yatırdı ve halen burada tedavi görüyor. Burada daha da endişe verici olan, NIA mahkemesinin daha bir ay önce Gautham Navlakha’nın dilekçesi üzerine Bhima Koregaon sanıklarına cibinlik verilmesini reddetmiş olmasıdır.
Hem uluslararası anlaşmalar hem de Hindistan’daki hapishane kılavuzları, mahkumların hapishanede hastalıklara yakalanmama hakkı da dahil olmak üzere sağlık hizmetlerinden faydalanma konusunda devredilemez bir hakka sahip olduğu konusunda nettir. Ancak, Hindistan’daki hapishanelerin aşırı kalabalık olması, özellikle de tutuklu sayısının yüksek olması nedeniyle, hapishanelerin mahkumların yaşamı ve sağlığı için tehlikeli hale gelmesine yol açmıştır. Buna ek olarak, hapishane yetkililerinin tedaviyi zamanında yapmayı reddederek mutlak bir cezasızlık içinde davrandıklarını ve bu nedenle birçok hasta mahkumun ciddi komplikasyonlara ve hatta çoğu zaman ölüme yol açtığını görüyoruz. Hindistan hapishanelerinde VIP mahkumlara genellikle ayrıcalıklı muamele yapılsa da bu tür insanlık dışı davranışlara maruz kalanlar genellikle imkanları kısıtlı olanlar ve siyasi mahkumlardır.
Bhima Koregaon davasında, önde gelen aktivist ve rahip Peder Stan Swamy’nin Covid’i takiben derhal tedavi edilmemesi üzerine henüz mahkumken vefat etmesinin üzerinden henüz bir yıl bile geçmedi. Benzer şekilde, Maoist bağlantıları olduğu gerekçesiyle çeşitli UAPA suçlamaları altında mahkum edilen 33 yaşındaki Adivasi Pandu Narote’nin Nagpur hapishanesindeki şok edici ölüm haberini de çok kısa bir süre önce duyduk. Narote’nin avukatı, ölümünün hapishane yetkililerinin ağır ihmalinden kaynaklandığını da iddia etti.
Ayrıca, 2020 yılında Dalit bir kadına vahşice tecavüz edilmesinin ardından Hathras’a giderken tutuklanan doktora öğrencisi Atiqur Rahman’ın rahatsız edici vakasına da tanık oluyoruz. Rahman’ın AIIMS’de kalp ameliyatı geçirmesine ancak uzun süren kampanyalar ve mahkeme kararının ardından izin verildi, ancak ameliyat sonrası uygun bakıma izin verilmedi. Bugün sol eli felç olmuş durumda ve ailesi ile avukatları daha ileri tedavi için kefaletle serbest bırakılması için mücadele ediyor.
Benzer şekilde, aralarında Af Örgütü’nün de bulunduğu 7 insan hakları örgütü, kalp rahatsızlığı, beyinde kist, solunum problemleri ve hipertansiyon gibi pek çok rahatsızlığı bulunan Dr. GN Saibaba’nın kötüleşen durumuna ilişkin bir açıklama yapmıştır.
Daha da önemlisi, Vernon Gonsalves’in tedavisini geciktiren Taloja hapishane müdürünün, Maoist bağlantıları nedeniyle tutuklanan Kanchan Nannavare’nin, kendisi gibi siyasi bir mahkum olan ve Pune hapishanesinde yatan kocasına haber verilmeden yapılan beyin ameliyatı sonrasında öldüğünde de görevde olan aynı yetkili olduğunu belirtmek gerekir.
Bhima Koregaon davasında da ünlü Telugu şairi ve aktivisti Varavara Rao, yaşına ve çeşitli ciddi rahatsızlıklarına rağmen uygun tıbbi bakımdan mahrum bırakıldığı hapishanede insanlık dışı muameleye maruz kalmıştır. Ancak geçen ay yüksek mahkemeden tıbbi kefalet alabildi.
Bhima Koregaon davasındaki diğer siyasi mahkumlar da sistematik olarak tıbbi tedaviden mahrum bırakıldı. Geçen yıl, davanın 12. sanığı Dr. Hany Babu, covid sonrası son derece ciddi bir göz enfeksiyonuna yakalandı ve avukatları ve ailesi uygun tedaviyi sağlamak için mahkemelere başvurmak zorunda kaldı. Bugün bile, kontrol edilmesi gereken güç artışı nedeniyle bulanık görme sorunu yaşıyor ve hapishane yetkilileri henüz buna izin vermedi.
Bhima Koregaon davasında tutuklanan tanınmış aktivist ve gazeteci Gautam Navlakha da diş tedavileri, alerji atakları ve deri döküntüleri için uygun kontrollerden mahrum bırakılıyor. Daha da endişe verici olanı, her iki yılda bir kolonoskopi yaptırması gereken Navlakha, aile geçmişi ve kolonunda polip bulunması nedeniyle mide kanseri açısından yüksek risk altında olmasına rağmen, aynı işlem için götürülmedi. Mahkeme kararına rağmen tıbbi kayıtları da kendisine verilmemiştir.
Devletin, mahkemelerin ve en önemlisi hapishane yetkililerinin birincil sorumluluğu, gözetimleri altındaki mahkumların sağlık ve yaşamlarıyla ilgilenmektir. Ancak Ulusal Suç Kayıt Bürosu’na göre Hindistan hapishanelerinde binlerce mahkum hayatını kaybetmekte, basit enfeksiyonlar septisemiye dönüşmekte ve tedavi edilebilir ateşler Pandu Narote örneğinde olduğu gibi ölümle sonuçlanmaktadır.
Hindistan’ın yüksek mahkemelerindeki çeşitli kararlar, mahkumların sırf hapiste oldukları için temel haklarından mahrum bırakılamayacakları gerçeğini defalarca yinelemiştir. Aslında, önemli bir dava olan Parmanand Katara Hindistan Birliği’ne Karşı (1989 AIR 2039) davasında Yüksek Mahkeme, anayasanın 21. Maddesinde tüm Hint vatandaşlarına tanınan temel bir hak olan sağlık hakkı uyarınca, suçlu ya da masum olduğuna karar verilsin ya da verilmesin, devletin bir mahkumun yaşamıyla ilgilenmek zorunda olduğunu savunmuştur. Buna rağmen, Hindistan’da devlet ve hapishaneler, mahkumların yaşamı ve sağlığı söz konusu olduğunda son derece sorumsuz bir şekilde hareket ederek anayasamız ve mahkemelerimizle alay etmektedir.
Bugün hapishanelerimiz, yoksulların en yoksullarının derhal tedavi edilmeden öldüğü ve önde gelen siyasi mahkumların anayasa tarafından kendilerine garanti edilen bir hak için mahkemeye başvurmak zorunda kaldığı ölüm tarlalarıdır. Bu durumu şiddetle kınıyor ve hapishanedeki mahkumların ölümünden sorumlu olan tüm yetkililer hakkında cezai ihmal nedeniyle uygun işlemlerin yapılmasını talep ediyoruz. Söz konusu mahkumların ailelerine tazminat ödenmesini ve ayrıca Kanchan Nannaware, Peder Stan Swamy ve Pandu Narote’nin ölümünden sorumlu olan yetkililer hakkında işlem yapılmasını talep ediyoruz.
Devletin, tüm mahkumların hızlı bir şekilde tedavi edilmesini sağlamak ve böylece komplikasyonları ve ölümleri önlemek için hapishanelerin işleyişine derhal ve acilen müdahale etmesini talep ediyoruz. Ayrıca Dr G N Saibaba, Atikur Rahman, Gautham Navlakha ve Dr Hany Babu gibi siyasi mahkumlar için de hızlı tedavi talep ediyoruz.
Hapishanelerin aşırı kalabalık olmasının ve refakatçi sağlayacak personel eksikliğinin, mahkumların sağlığına ilişkin bu tür ihmallere yol açan ana nedenlerden biri olduğu göz önüne alındığında, Hindistan hapishanelerini dolduran tutuklulara hızlı kefalet sağlamak için bir mekanizma kurulmasını talep ediyoruz.
Ayrıca yıllardır tutuklu olarak hapishanelerde çürüyen siyasi mahkumların da derhal serbest bırakılmasını talep ediyoruz. Eğer devlet onların hapishanedeki güvenlik ve emniyetlerini sağlamaktan acizse, mahkemelerin devreye girerek bu siyasi mahkumların kefaletle serbest bırakılmasını sağlaması ve böylece değerli hayatlarının kurtarılması daha iyi olacaktır.
Susan Abraham (Vernon Gonsalves), Jennifer Ferreira (Arun Ferreira),Roy Wilson (Rona Wilson), Pranali Parab (Ramesh Gaichor), Minal Gadling (Surendra Gadling), Rama Ambedkar (Anand Teltumbde), Sahba Hussain (Gautam Navlakha), Sharad Gaikwad (Sudhir Dhawle), Monali Raut (Mahesh Raut), Fr. Joe Xavier (Fr. Stan Swamy), Dr. Jenny Rowena (Hany Babu), Surekha Gorakhe (Sagar Gorkhe)
Kaynak: https://countercurrents.org/2022/09/vernon-gonsalves-statement-by-family-members-of-the-accused-in-the-fabricated-bk-case/
