Kocaeli: Kocaeli’de bulunan Enpay fabrikası işçilerinin yaşadığı ağır çalışma koşulları, düşük ücretler, meslek hastalıkları, kötü yemekler, yetersiz servisler vb. nedeniyle Türk Metal’den istifa ederek Birleşik Metal-İş’e geçti. Bu nedenle Enpay patronu 22 işçiyi işten attı. İşçiler de üretimi durdurup, fabrikayı işgal ederek direnişe geçti. Direnişe geçen işçilere patronun talebi üzerine polis 26 Temmuz’da saldırdı. Saldırı sonrası 5 işçiyi ve sendika yöneticisi yaka paça gözaltına alınmıştı. Bu polis-patron işbirliği çok yakın bir zamanda Arçelik LG fabrikasında da yaşanmıştı.
“Meşru alanlarımıza saldırıyorlar”
Çalışma koşullarının çekilmez boyuta gelmesi ile sendika seçme haklarını kullanmak isteyen Enpay işçilerinden Cemil Veral “Meşru alanlarımıza saldırarak bizleri hiçleştirmeye çalışıyorlar” diyor ve durumu şöyle açıklıyor: “Görüşmeye çağrıldık. Ve bizlere ‘çalışmak istiyor musunuz’ denildi? Biz de istediğimizi ifade ettik, ama işten atılan arkadaşlarımızın işe alınması ile birlikte çalışmaya başlayacağımızı belirttik. Tabii işçiler üzerine kurulan baskıdan dolayı bazı arkadaşlarımız geri adım atarak işe geri döndü. Bununla birlikte ‘Yaptığım hareketten dolayı özür dilerim. Pişmanım’ yazılı bir kağıt imzalatarak işçiler üzerindeki baskıyı daha da artırmaya çalıştı patronlar. Bunlar insanlık onurunu rencide eden şeyler. Hakkımız olanı istedik diye bunlar bize reva görülüyor. Ve biz kötü bir şey yapmışız gibi davranarak meşruluğumuzu ortadan kaldırmaya çalışıyorlar. Biz hakkımızı istiyoruz. Sendika seçme özgürlüğünü kullanmak istiyoruz.”
“Adamın varsa!”
Patron/sendika işbirliği ile yaşadıkları sorunların katmerleşerek arttığı belirten bir başka Enpay işçisi Cemil Cüce,“Bir sendika servis sorununu bile çözemez mi? Servisler eski, sürekli sorun yaşıyoruz. Arslanbey-Köseköy hattında servis yok. Arkadaşlarımız kendi olanakları ile fabrikaya geliyor. Kimisine yol parası veriliyor, kimisine verilmiyor. Adamın varsa alıyorsun yol parasını” diyerek durumu açıklıyor. Bununla birlikte patronların kendi yasalarına dahi uymayarak kendi kararlarını çiğnediklerini belirten Cüce, “Yasada bir işveren işçileri arasında ayrımcılık yapamaz. Ya hepsini işten çıkartacak ya da hepsini işe geri alacak. Ama adam yasaları dinlemiyor ve elinden gelen her şeyi yapıyor. Para bende, güç bende diyor” dedi ve patronun anlayışını “Yasalar ne kesecek, para cezası mı? Para da bende” sözleriyle özetledi.
Cemil Cüce “Yemek kötü, ‘aç kalıyoruz’ diyorsun, ‘idare edin’ diyorlar. En temel haklarımıza göz diktikleri için direnişe geçtik, 2 bin veya 3 bin lira maaş verilmedi diye değil. Duş dahi alacak yerimiz yoktu. Onu bırakalım elimizi yüzümüzü yıkayacak bir yerimiz dahi yoktu. Bunlar düzeltilseydi onlara dahi razı gelirdik” diyerek kölece çalışma koşullarının geldiği boyutu açıklıyor.
Yaşadıkları sorunları çözmek için fabrika temsilciliğinin önemli olduğunu anlatan Cüce öfkelenerek “kimi kime şikayet edeceksin ki” diye iç çekerken “Temsilciler seçimle gelsin dedik. Atanarak geldi. Hem de patronun yeğeni! Bu durumda kiminle neyi konuşacağız ki! Zaten amaçları da böyle yaparak kimsenin kendilerine yaklaşmamasını sağlamak ve yaptılar da. Türkiye’deki seçim sistemi de böyle değil mi? Milletvekilini biz mi seçiyoruz? Hayır. Atadıklarını seçiyoruz. Mecburiyetten” dedi.
“Bu kadar da netiz!”
Cemil Veral direnişte 80 kişinin olduğunu belirterek kendi çalıştıkları bölümde vardiya çalışmanın kalktığını içerde çalışan sadece 20 kişinin kaldığını ve bunların da 8/6 çalıştırıldığını, bulundukları bölümde üretimin düştüğünü ve şimdiye kadar 14 milyondan fazla bir zararın yaşandığını ifade etti. “Şu anda kalifiyeli elemanların hepsi direnişte. İçeride makine çalıştıramıyorlar. Vardiya kuramıyorlar. Yani Kocaeli’nin iş imkanları da belli. Hiç birimizin boşta kalacak korkusu da yok. Örneğin bir abimiz var 40 yaşının üstünde. İlkokul mezunu. Üç çocuğu var. Evi kira ve ben arkadaşlarıma sırtımı dönmem işe girmem diyor. Düşünün ki bu kadar da netiz!”
Veral, Enpay’da kazanım elde ettikleri takdirde diğer metal fabrikalarında yaşanacak durumu da şöyle ifade etti: “Türk Metal burayı kaybederse her yeri kaybedecek yani bundan sonrası gelecek. Ford, Reno vb. Türk Metal’in temsil ettiği fabrikalar bizden cesaret alıp ‘bu iş burada oldu’ diyerek bundan sonrası gelecek diye hareket edeceklerdir.”
